Oude mobieltjes, laptops of tablets: hoeveel heb jij er thuis liggen? We hebben gemiddeld meer dan honderd elektrische apparaten in huis. We willen de nieuwste van de nieuwste iPhone of laptop en gooien ons oude in een hoekje om te laten verstoffen. Met als gevolg dat we waardevolle grondstoffen ongebruikt laten. Waar laat jij je e-waste? Lees hier de tips hoe jij je oude mobiel of ander apparaat een goede nieuwe bestemming geeft.
Wat voor e-waste is er?
Even op een rijtje, wat voor e-waste is er allemaal. Bij e-waste wordt er onderscheid gemaakt tussen grote apparaten, zoals een stofzuiger en een laptop, en kleine apparaten, zoals een elektrische tandenborstel, een smartphone of snoertjes. Bovendien bestaat er klein chemisch afval, hier vallen onder andere je batterijen en spaarlampen onder. De verschillende groottes worden gescheiden gehouden, omdat ze op verschillende afdelingen verwerkt worden.
We gooien waardevolle materialen weg
Er gaat een groot bedrag aan elektronisch afval verloren doordat het bij het restafval terecht komt. In 2012 werd er 27 miljoen euro aan goud weggegooid bij het restafval. En er zijn meer materialen die waardevol zijn, zoals plastic en metalen. Waarom zouden we dit weggooien als het nog zo veel waard is? De grondstoffen kunnen opnieuw gebruikt worden als de apparaten gescheiden van het restafval worden ingeleverd. Zonde dus, om kostbare grondstoffen te dumpen bij het restafval. Daarnaast is het gevaarlijker om het e-waste bij het restafval te laten. Er wordt dan namelijk geen rekening gehouden met eventueel lekkende stoffen van de apparaten. Deze stoffen kunnen in contact komen met je huid en dat is gevaarlijk.
Waar kan ik mijn e-waste inleveren?
Er zijn verschillende oplossingen voor e-waste. Uiteraard kan je je e-waste inleveren bij ons Zero Waste Lab. Voor al het afval dat je hier inlevert krijg je een muntje waar je korting mee krijgt in verschillende winkels en cafés in de buurt. Afval is namelijk bruikbaar en heeft waarde.
Wat als je nou niet in Oost woont? Niet getreurd, er zijn er ook nog andere oplossingen! Volgens de oud-voor-nieuw-regeling zijn alle winkels verplicht om voor elk apparaat dat je koopt een soortgelijk oud apparaat in te nemen. Bovendien zijn er winkels met de oud-voor-niets-regeling waar je kleine apparaten in kan leveren en er niet eens een nieuw apparaat voor hoeft te kopen. Deze regeling geldt bij grote elektronicawinkels of bij inleverpunten die verspreid zijn door de stad. Vind gelijk jouw dichtstbijzijnde inleverpunt bij Wecycle.
Er zijn ook verschillende afvalpunten van de Gemeente Amsterdam waar je al je afval gescheiden in kan leveren, waaronder elektronisch afval. Dagelijks mag je hier als inwoner van Amsterdam vijftig kilo klein chemisch afval inleveren. Hier vind je de verschillende afvalpunten.
Wat gebeurt er met jouw e-waste?
Altijd al willen weten wat er gebeurt met jouw oude telefoon of laptop? De Rijksoverheid heeft verschillende regels opgesteld hoe de verwerking van de materialen gebeurt. Allereerst worden de ingeleverde apparaten nog eens uitgezocht op grootte. Vervolgens worden de apparaten gedemonteerd en de grondstoffen gesorteerd en gegroepeerd. Schadelijke stoffen worden veilig geïsoleerd, zodat ze niet naar het milieu kunnen ontsnappen. De gedemonteerde onderdelen worden verwerkt tot bruikbare grondstoffen. Hierdoor hoeven er minder nieuwe grondstoffen worden gewonnen uit het milieu. Veel milieuvriendelijker dus! Wil je weten wie dit allemaal doen en hoeveel er verwerkt wordt? In het WEEE nationaal register wordt bijgehouden hoeveel e-waste er verwerkt is.
Upcycling
In plaats van recycling kan e-waste natuurlijk ook geupcycled worden. Het wordt dan gebruikt om er kunstwerken van te maken. Wieke van Leeuwen wilde bewustzijn creëren over het inleveren van oude apparaten. Daarom heeft zij afgelopen zomer alle bezoekers van het festival Drift gevraagd om hun e-waste mee te nemen. Samen met de bezoekers heeft zij ter plekke een kunstwerk van het afval in elkaar gezet. En er zijn meer kunstenaars die de artistieke waarde inzien van oude apparaten. In Portugal zag iemand bijvoorbeeld lampenkappen in oude wasmachinetrommels. Jouw kapotte smartphone kan dus deel uitmaken van een kunstwerk!
Tips voor het verminderen van e-waste
Wil je je totale hoeveelheid e-waste beperken? Nog beter! Hier een aantal tips.
Koop oplaadbare batterijen in plaats van batterijen die maar eenmalig kan gebruiken. De batterijen hoeven dan niet na één jaar gebruiken weggegooid worden, maar gaan jaren mee.
Het is ook mogelijk dat je mobiel een grondige onderhoudsbeurt moet ondergaan en daarna weer prima werkt. In dat geval worden de herstelde smartphones vaak verkocht in ontwikkelingslanden. Of je gebruikt hem lekker zelf weer.
Ooit gehoord van de Fairphone? Het uitgangspunt van dit merk is duurzaamheid en transparantie behouden over hun smartphone. De smartphone bestaat uit onderdelen die je allemaal zelf gemakkelijk kunt vervangen. Je hoeft dan alleen maar dat onderdeel nieuw te bestellen op de website. Voor het produceren van de mobiel wordt gelet op een eerlijke productieketen, dus een veilige werkomgeving, een ontwerp dat lang meegaat en eerlijke materialen.
Door ons afval op de juiste plekken in te leveren, zorgen we er samen voor dat de materialen een tweede leven krijgen!
Foto: Gabriel Dishaw